Wat is een goed notitieboek voor schrijven met vulpen?

Je hebt net geïnvesteerd in een mooie nieuwe vulpen. Je hebt 'm geladen met je favoriete inkt, en je wil op zwierige wijze je naam op het blad zetten!

Maar het valt tegen. Het schrijft niet lekker, en al helemaal niet zwierig. De pen hapert, de inkt loopt uit, je maakt overal plekken. Wat een gedoe!

Een vulpen vraagt eigenlijk om gepast papier, en dat is niet altijd gemakkelijk te vinden, zeker niet als je eigenlijk nog niet weet waarop te letten.

Hieronder geef ik wat tips die je kunnen helpen bij het zoeken naar het ultieme notitieboek dat bij jouw vulpen past!

Hoe schrijf jij?

Schrijf je snel, traag? Heb je liever een brede penpunt die veel inkt afgeeft, of schrijf je liever klein met een fijne penpunt? Schrijf je eigenlijk wel, of doe je meer aan urban sketching? (in dat laatste geval zou ik je trouwens aanraden om fineliners te gebruiken in plaats van een vulpen).

Wat je met je pen doet of wil bereiken zal al een eerste indicatie geven van welk soort papier je zoekt. Een vulpen met brede penpunt, die veel inkt afgeeft, heeft papier nodig die die inkt kan opzuigen en vasthouden. Een te glad oppervlak (bvb. papier met coating) zal ervoor zorgen dat de inkt niet snel genoeg opdroogt, en te dun papier zal wellicht zorgen voor doorbloeden. Te grof papier zal dan weer wat 'krassig' aanvoelen maar zal vooral voor veel uitwaaieren zorgen. Schrijf je met een fijne penpunt, dan schrijf je wellicht ook kleiner. En dan is lekker glad papier wel zo fijn. Maar door de lagere inktstroom zal je sneller last hebben van ruwer papier. Dunner papier zal dan wellicht minder snel een probleem zijn.

Over papier is trouwens nog heel wat te zeggen, en het volstaat niet te denken in termen van glad of ruw papier of in termen van dikte/gewicht.

Het Papier

Een goed notitieboek voor schrijven met vulpen zal geschikt papier moeten hebben. Dit is werkelijk cruciaal. Maar wat maakt papier geschikt voor vulpen?

Kwaliteit van het papier

Het notitieboek heeft idealiter zacht, stevig papier, dat bestand is tegen doorbloeden ('bleed through' of 'bleeding'), uitwaaieren ('feathering') en doorschijnen ('ghosting').

De dikte van het papier speelt hierbij zeker een rol. Papierdikte wordt uitgedrukt in gram per vierkante meter of g/m². Soms zie je ook wel eens 'gsm' staan: dat is een Engelse afkorting van grams per square meter. (En een enkele keer zie je het misschien foutief afgekort staan als gms (lijkt op 'grams')). Een gewicht van ten minste 80 gsm is aan te raden om doorbloeden en doorschijnen tegen te gaan en om voor een aangename schrijfervaring te zorgen.

Glad oppervlak

Het papieroppervlak moet glad zijn, zodat de penpunt zonder moeite over het blad kan glijden zonder te haperen of te 'krassen'. Als het papier te ruw is kan dit zorgen voor een onaangename ervaring tijdens het schrijven.

Let op, als het papier té glad is, dan kan het zijn dat je inkt niet snel genoeg opdroogt. Dit heeft ook te maken met het absorptievermogen.

Gevergeerd papier: dat is papier dat er nog uitziet alsof het op een rek heeft liggen drogen. De 'lijnen' zijn nog te zien als een soort watermerk, en heel soms zijn die ribben of lijnen nog een beetje voelbaar als je er met je vulpen overgaat. Meestal stoort dit niet, maar niet iedereen vindt het fijn. Een mooi voorbeeld hiervan zijn de Bindewerk notitieboeken, waar het gevergeerd papier de boekjes een chique en klassieke uitstraling geeft.

Absorptie

Het papier moet een voldoende groot absorptievermogen hebben om te vermijden dat het veel te lang duurt vooraleer de inkt opdroogt. Als dit te lang duurt, zal je snel vlekken en vegen krijgen, en at is niet de bedoeling!

Let hiervoor ook op de afwerking van het papier, bvb. coated (glad, maar misschien minder absorberend) of uncoated.

Minimale uitwaaiering

Zoals gezegd is het wenselijk dat het papier geen uitwaaiering vertoont. Uitwaaieren ontstaat wanneer de inkt langs de vezels van het papier loopt en zo minuscule zijlijntjes toevoegt aan de door jou getrokken lijn. Een goed notitieboek heeft geen uitwaaiering en zorgt voor een mooi en scherp handschrift.

Geen doorbloeden of ghosting

Doorbloeden is het effect van inkt dat zo gemakkelijk door het papier sijpelt dat je op de achterkant van je blad grote vlekken krijgt. Ghosting is dan weer het effect dat je letters lichtjes doorschijnen aan de andere kant van het papier (je kunt daar dus als het ware je tekst in spiegelschrift zien staan). Een geschikt notitieboek zorgt ervoor dat deze effecten minimaal zijn zodat je elk blad aan weerszijden kan beschrijven.

Vulpen vriendelijk

Kijk ook zeker na of een notitieboek expliciet benoemd word als 'vulpen vriendelijk'. Deze notitieboeken hebben dikwijls zuurvrij papier van archiefwaardige kwaliteit en zijn bijgevolg goed bestand tegen het vervagen van inkt doorheen de tijd.

Binding en Platliggen

Het is van belang dat het notitieboek over een goeie binding beschikt, zodat je je favoriete boek lang kan bewaren. De bladen van een notitieboek kunnen gebonden zijn in zogenaamde katernen, die samen in de rug van het boek verlijmd zijn (stevig) of net niet direct met de rug verlijmd zijn (bevordert het plat open blijven liggen). Soms heeft een notitieboekje losse bladen die als één geheel verlijmd worden, en die dus niet als katernen genaaid zijn. Ook in dit geval kan de rug al dan niet direct verlijmd zijn met de omslag.

Ingebonden katernen zullen over het algemeen steviger zijn dan verlijmde individuele blaadjes en die binding is dan ook de meest voorkomende.

Een notitieboek dat plat blijft openliggen bevordert het schrijfcomfort. Of een notitieboek vlak blijft openliggen bij het schrijven heeft vooral te maken met de manier waarop de omslag aan het boekblok bevestigd is. Let daar op door bvb. goed naar de foto's te kijken en door de volledige omschrijving en kenmerken te lezen. Bindwijze wordt vermeld als apart kenmerk.

Lineatuur

De gekozen lineatuur (blanco, gelijnd, geruit, puntraster) speelt eigenlijk geen rol wanneer we een notitieboek willen kenmerken als vulpen vriendelijk of niet. Lineatuur is een persoonlijke voorkeur, net als het formaat. Denk eventueel aan de ondersteuning die lijntjes bieden bij het schrijven of de vrijheid die je hebt met blanco pagina's of met een puntraster. Ruitjes zijn goed voor schema's en tabellen. Puntraster vervangt meer en meer de ruitjes, omdat je met dat raster ook gemakkelijk lijnen en tabellen kan trekken, horizontaal, verticaal en diagonaal!

Het formaat heeft dan veel impact op de draagbaarheid of 'meeneembaarheid' van je notitieboekje (net als de omslag trouwens, flexibel vs hardcover).

De Inkt

Er bestaan veel verschillende soorten inkt, en die kunnen veel invloed hebben op hoe je het schrijven in een notitieboek ervaart.

Inkt kan snel drogen of niet, is erg of minder vloeibaar en is bovenal heel erg persoonlijk.

Het is dus een kwestie van uitproberen wat goed werkt met jouw vulpen en notitieboek. Ik heb wel eens problemen gehad met het drogen van de inkt in een Dingbats* notitieboek, maar dat probleem ging meteen weg van zodra ik een andere soort inkt gebruikte.

Jouw Vulpen

Tot slot is er ook nog jouw vulpen. De penpunt speelt een rol, aangezien een brede penpunt (B of BB) meer inkt afgeeft dan een fijne punt (F of EF). En dat kan ook je perceptie beïnvloeden van wat jij een goed notitieboek vindt. Als je met een brede punt klein gaat schrijven, dan zal er veel inkt afgegeven worden op een klein oppervlak en heb je wellicht sneller last van vlekken of vegen. Maar dat ligt dan niet noodzakelijk aan het notitieboek.

Alternatieven

Werkt een vulpen in combinatie met je favoriete notitieboek niet?

Overweeg dan het gebruik van een gelroller of viltpen.

De gelroller gebruikt inkt op waterbasis die over een keramieken balletje rolt en benadert het gevoel van schrijven met vulpen zeer goed. Alleen is het minder 'gedoe' met punten en vullingen en schrijft het wat netter.

Een viltpen combineert het beste van de gewone fineliner met vilten punt en inktpatronen. Je kan dus nog steeds je kleur inkt kiezen, maar profiteren van het gemak van een fineliner!

Besluit

Algemeen gesproken zal een notitieboek, dat geschikt is voor vulpen, een vloeiende schrijfervaring bezorgen door het papier van hoge kwaliteit en zal er geen sprake zijn van vlekken, vegen, uitwaaieren of doorbloeden.

Elk notitieboek van Het Noteerhuis is geschikt voor het schrijven met vulpen. Probeer combinaties van pen, inkt en papiersoorten uit en kies formaat en lineatuur die jou bevallen en helpen.

Hou rekening met je persoonlijke schrijfstijl en de breedte van je penpunt.

En vooral: doen! Want anders kom je nooit te weten wat voor jou werkt en wat niet.

Succes!